Volledig artikel lees je hier
Een rood gezicht met opvallende bloedvaatjes: wat kan je doen tegen couperose? “Zalfjes die je zonder voorschrift krijgt, hebben meestal geen effect”
Ze zijn pijnloos, maar dikwijls wel vervelend: de fijne, rode bloedvaatjes in het gezicht die bij couperose erg zichtbaar zijn. Helemaal weg krijg je ze nooit, maar een laserbehandeling kan soms soelaas brengen. “Kijk wel uit waar je dat laat doen”, zegt dermatoloog Stefanie Bracke. “Elke laserbehandeling houdt risico’s in, maar niet-artsen gebruiken vaak minder krachtige toestellen, waardoor de haarvaatjes niet weggaan en je in het slechtste geval brandwonden of littekens kan oplopen.”
Ongeveer vijf procent van de bevolking heeft couperose, een huidaandoening waarbij fijne bloedvaatjes erg zichtbaar zijn in het gezicht, meestal ter hoogte van de wangen, de neus, de kin en het voorhoofd. Vaak is er ook een algemene roodheid van de huid. “Couperose wordt beschouwd als een milde vorm van rosacea. Dat is een chronisch inflammatoire aandoening. Genezen is moeilijk”, zegt dr. Stefanie Bracke, dermatoloog in De Huidkliniek in Koksijde.
“De oorzaak van couperose is complex. Er is dikwijls een genetische factor, maar het kan ook veroorzaakt worden door micro-organismen zoals de Demodex mijt. Op onze huid zitten veel micro-organismen en bij mensen met rosacea is deze mijt in hogere mate aanwezig. Mogelijk heeft het met hun genetica te maken, waardoor dat beestje daar iets liever zit dan bij anderen. De Demodex mijt zorgt voor een lichte ontsteking en roodheid van de huid. Als we die mijt behandelen, verbetert de ziekte.”
“Ook omgevingsfactoren kunnen een rol spelen, zoals uv-licht. Dakwerkers krijgen bijvoorbeeld na verloop van tijd een iets rodere huid en opvallende bloedvaten omdat ze altijd blootgesteld zijn aan de zon. Ook mensen die vaak in een koude omgeving werken, hebben sneller beschadigde bloedvaatjes. Soms hebben patiënten er ook echt last van. Als ze bijvoorbeeld alcohol drinken of iets gekruid eten – wat vaatverwijdend werkt – kunnen ze een branderig, gloeiend gevoel ervaren. Dat kan erg vervelend zijn.”
Je kan camouflagecrèmes gebruiken, met een lichtgroene tint, maar die lossen het probleem niet op. Dermatoloog Stefanie Bracke
Altijd behandeling nodig
Couperose of rosacea kan je niet voorkomen. Dr. Bracke: “Alcohol en gekruid eten kunnen het tijdelijk verergeren, maar ze veroorzaken de ziekte niet. Het is wel belangrijk om je huid altijd te beschermen als je in de zon komt.”
De gemiddelde leeftijd waarop couperose zich ontwikkelt, is dertig jaar. Mannen hebben er evenveel last van als vrouwen. En wie het één keer krijgt, raakt er nooit meer vanaf. “Couperose gaat niet vanzelf weg. Er is altijd een behandeling nodig”, zegt dr. Bracke. “Er bestaan veel crèmes voor, maar ik kan er meteen bijzeggen dat de zalfjes die je zonder voorschrift krijgt, meestal geen effect hebben. Er zijn wel crèmes die behoorlijk goed werken bij de Demodex mijt, maar die zijn enkel op voorschrift. Je kan ook camouflagecrèmes gebruiken, met een lichtgroene tint, maar die lossen het probleem natuurlijk niet op. Soms geven we ook een antibioticakuur, maar dat is enkel tijdelijk. Zolang je die medicatie neemt, zal de rosacea verbeteren, maar eens je stopt, komt het weer terug. Dat is alleen een optie voor mensen bij wie het enorm hevig is, in combinatie met een anti-mijt crème.”
Wordt de couperose niet veroorzaakt door een ontsteking of de Demodex mijt, dan is een laserbehandeling de enige oplossing. Om een heel gezicht te laseren, heeft dr. Bracke ongeveer een kwartiertje nodig. “Het licht van de laser wordt in het bloedvat omgezet in warmte, waardoor dat zal verkleinen. Zo’n behandeling kan wat pijnlijk zijn, zeker bij dikke bloedvaten. En we kunnen geen verdovende crème aanbrengen omdat die de bloedvaten doet krimpen en dan werkt de behandeling minder goed.”
“Om patiënten rustig te houden, geef ik hen een moonbird, een toestelletje dat je hartslag registreert en op basis daarvan aangeeft wanneer je moet in- en uitademen. Doordat mensen hierdoor zo op hun ademhaling gefocust zijn, kunnen ze de pijn beter verdragen. De behandelde zone kan nadien een beetje zwellen en wat roder zien, maar dat kan verholpen worden door er ijs op te leggen.”
De kostprijs van een laserbehandeling hangt af van de grootte van de zone die behandeld moet worden én van het centrum in kwestie, want die tarieven verschillen sterk. Prijzen van 500 euro zijn geen uitzondering. Een terugbetaling van de mutualiteit is er niet. Dr. Bracke: “Bij mij betaal je voor één behandeling voor de wangen tussen de 150 en 180 euro. Bij een eventuele tweede behandeling is het 30 procent goedkoper. Minder dan de helft van de patiënten moet na een jaar nog een tweede keer terugkomen.”
Een echt goed lasertoestel kost zoveel als een klein huis
Goede toestellen
“Laseren is een medische behandeling maar tegenwoordig zien we dat meer en meer niet-artsen, zoals schoonheidsspecialisten, een lasertoestel gebruiken. Helaas zijn dat meestal goedkopere en minder goede lasers”, aldus dr. Bracke nog. “Een echt goed toestel kost immers zoveel als een klein huis en werkt heel specifiek: als je op een bloedvat richt, zal de laser weinig tot geen schade aanrichten aan gezonde huid of je pigment. Elke laserbehandeling houdt risico’s in, maar bij goedkopere toestellen zijn die risico’s veel groter. Denk aan brandwonden en littekens. Of de bloedvaten zijn niet weg terwijl je wel een smak geld kwijt bent.”
“Kies daarom altijd een centrum waar ze degelijke, krachtige toestellen hebben en ga altijd eerst langs bij een dermatoloog voor de juiste diagnose. Want er zijn een aantal huidaandoeningen die lijken op couperose, zoals lupus, maar die alleen maar erger zullen worden door een laser. En als jouw couperose veroorzaakt wordt door een mijt of een ontsteking, heb je misschien zelfs helemaal geen laserbehandeling nodig.”